Nghệ thuật Khèn – Nét văn hóa đặc sắc của người Mông tại huyện Đồng Hỷ

Trong kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam, nghệ thuật khèn của người Mông là một trong những loại hình âm nhạc dân gian đặc sắc. Tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên, cộng đồng người Mông vẫn đang bảo tồn và phát triển nghệ thuật thổi khèn truyền thống, biến nó trở thành điểm nhấn trong các lễ hội văn hóa và đời sống thường nhật.

Giới thiệu về người Mông ở Đồng Hỷ

Người Mông tập trung sinh sống chủ yếu ở xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ.

Dù không đông về số lượng, nhưng họ vẫn giữ được nét văn hóa nguyên gốc, đặc biệt là nghệ thuật sử dụng khèn trong nghi lễ và sinh hoạt.

Nguồn gốc và ý nghĩa của chiếc khèn

• Khèn Mông là loại nhạc cụ dân tộc làm bằng ống trúc, gắn liền với các sinh hoạt tín ngưỡng, lễ hội.

• Là biểu tượng của tình yêu, sức mạnh và sự kết nối cộng đồng.

• Dùng trong các dịp Tết, cưới hỏi, cấp sắc, cầu mùa, hoặc tiễn đưa người mất.

Các bài múa khèn truyền thống

• Múa khèn tỏ tình: dành cho nam thanh thể hiện tình cảm với bạn gái.
• Múa khèn đón khách: chào mừng lễ hội, biểu diễn trước cộng đồng.
• Múa khèn nghi lễ: diễn ra tại các đám tang, thể hiện sự tiếc thương và dẫn đường cho linh hồn.

Những động tác mềm mại, kết hợp với tiếng khèn ngân vang tạo nên một không gian âm nhạc dân gian độc đáo, đậm chất vùng cao.

Bảo tồn nghệ thuật khèn tại Đồng Hỷ

• Hiện tại có nhiều nghệ nhân cao tuổi tại xã Văn Lăng vẫn duy trì và truyền dạy lại cho thế hệ trẻ.

• Các trường học, câu lạc bộ dân ca dân tộc thiểu số của huyện đã đưa hát – múa khèn vào hoạt động ngoại khóa.

• Các lễ hội cấp huyện, tỉnh đều có tiết mục biểu diễn khèn người Mông.

Trải nghiệm nghệ thuật khèn khi du lịch Đồng Hỷ

• Du khách có thể đến bản người Mông ở Văn Lăng để giao lưu, nghe thổi khèn và học múa khèn.

• Kết hợp tham quan các điểm như Đền Hích, Chùa Hang, thưởng thức ẩm thực dân tộc (rượu ngô, xôi màu, gà đen…)

• Mua khèn thủ công làm quà lưu niệm độc đáo.

Kết luận

Nghệ thuật khèn người Mông Đồng Hỷ không chỉ đơn thuần là một loại hình âm nhạc mà còn là linh hồn văn hóa của cộng đồng. Việc bảo tồn và phát triển khèn Mông sẽ góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc và thúc đẩy du lịch bền vững tại Thái Nguyên.