Xôi Ngũ Sắc – Hương Vị Văn Hóa Của Người Dân Đồng Hỷ
Khi nhắc đến Đồng Hỷ (Thái Nguyên), không thể không kể đến xôi ngũ sắc – một món ăn không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây, đặc biệt là người Tày, người Nùng sinh sống tại các xã vùng cao như Văn Lăng, Văn Hán, Tân Long…
Xôi ngũ sắc là gì?
Xôi ngũ sắc là món xôi nếp được nhuộm tự nhiên bằng lá và củ rừng để tạo nên 5 màu tượng trưng cho ngũ hành:
-
🔴 Màu đỏ – tượng trưng cho lửa (Hỏa)
-
🟢 Màu xanh lá – tượng trưng cho mộc (Cây cối)
-
🟡 Màu vàng – tượng trưng cho đất (Thổ)
-
⚫ Màu tím đen – tượng trưng cho nước (Thủy)
-
⚪ Màu trắng – tượng trưng cho kim loại (Kim)
Mỗi màu đều có một ý nghĩa sâu sắc, thể hiện niềm tin về sự hài hòa, sinh sôi, may mắn và thịnh vượng.
Nguyên liệu hoàn toàn từ thiên nhiên
Người dân Đồng Hỷ rất coi trọng yếu tố tự nhiên trong chế biến món ăn. Các nguyên liệu tạo màu cho xôi thường bao gồm:
-
Lá cẩm (tím)
-
Gấc (đỏ)
-
Nghệ tươi (vàng)
-
Lá cơm xôi hoặc lá dứa (xanh)
-
Gạo nếp nương được trồng tại các sườn đồi vùng cao, thơm dẻo tự nhiên.
Hương vị đặc biệt
Khác với xôi thường, xôi ngũ sắc không chỉ đẹp mắt mà còn thơm mùi lá rừng, béo ngậy và ngọt bùi. Khi ăn kèm với muối vừng, thịt lợn bản, hay lạp xưởng thì càng dậy vị, đậm chất núi rừng.
Khi nào có xôi ngũ sắc?
Xôi ngũ sắc thường xuất hiện trong:
-
Các dịp lễ hội truyền thống, như Tết, lễ xuống đồng, lễ cầu mưa.
-
Ngày cưới, ngày giỗ tổ, các sự kiện văn hóa dân tộc.
Nó không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng cho sự đoàn kết, gắn bó của cộng đồng người dân nơi đây.
Tìm mua xôi ngũ sắc Đồng Hỷ ở đâu?
Bạn có thể thưởng thức xôi ngũ sắc tại các xã như Hòa Bình, Văn Hán, Cây Thị… hoặc đặt mua tại các cơ sở chuyên sản xuất đặc sản vùng cao ở Đồng Hỷ. Nhiều hộ gia đình còn nhận đặt xôi ngũ sắc cho các sự kiện, lễ hội.
Kết luận
Xôi ngũ sắc không chỉ là món ăn ngon, mà còn là biểu tượng văn hóa của người dân Đồng Hỷ. Nếu bạn có dịp đến đây, đừng quên thưởng thức món ăn độc đáo này – một trải nghiệm vừa ngon miệng, vừa đầy ý nghĩa văn hóa.